Günlük yaşam içerisinde kullandığımız çok sayıda kelime bulunmaktadır. Günlük yaşamda kullanılan bu terimlerin inlenmiş olduğu bilim dalı terminoloji bilimidir. Terminoloji bilimi üstüne çalışma yapan kişiler insanların günlük yaşam içerisinde kullandıkları kelimeleri ve bunları kullanış amacını inceler.

Terminoloji bilimi sadece günümüzde kullanılan kelimelerle sınırlı değildir. Bu alanda çalışmalar yapan bilim insanları terminoloji biliminin yazının kullanıldığı her dönemi kapsadığını belirtiyor. Bu yüzden bu bilim dalının çalışma alanı ciddi anlamda geniştir.

Terminoloji bilimi açısından terimleri düşünecek olursak ciddi anlamda anlam karmaşası yaşabiliriz. Dünya var olduğu günden beri dünya üzerinde çeşitli diller konuşulmuş ve bu diller zaman içerisinde birbiri ile etkileşime girerek terimlerde değişimler olmuştur. Terminoloji bilimi genel olarak aslında değişime uğrayan terimler ve bu terimlerin nerelerden geldiğiyle daha fazla ilgilenir. Ayrıca terimlerin kullanış amacının saptanması da önemlidir.

Terminoloji Nedir?

Terminoloji bilimini açık bir şekilde ifade etmemiz gerekirse, terminolojinin bir terim bilimi olduğunu söyleyebiliriz. Terminoloji kelimesinin Türkçe karşılığı terim bilimdir. Bu bilim dalında terimler ve kullanım alanları incelenir. Bu bilim dalı terimleri sadece tek başına ele almayıp diğer terimlerle olan ilgisini de inceler. Bilim insanları tarafından dünyanın en detaylı bilim dalı olarak kabul görür.

Terminoloji Nasıl Hazırlanır?

Terminoloji nasıl hazırlanır

Terminoloji çalışmaları yapmak ciddi anlamda demek istemektedir. Terminoloji nasıl hazırlanır diye araştırma yaptığımızda, dünya genelinde kabul gören 9 adımın olduğunu gördük. Terimin derinlemesine bir şekilde incelebilmesi için bu 9 adımın takip edilmesi gerekmektedir.

  1. Planlama: bu aşamada hangi terimlerin inceleneceği saptanır. Genellikle grup çalışması yapılacağı için grubun yöneticisi, belirlenir. Yapılan çalışmadan kimlerin yararlanacağı da bu aşamada saptanmaktadır. Çalışma dili olarak birden fazla dilin kullanılıp kullanılmayacağı da planlama aşamasında belirlenmelidir. Bazı terimler yabancı dillerden dilimize geçtiği için yabancı dillerin kullanımı gerekebilir.
  2. Derlemeler: uzmanlık alanına giren kelimeler belirlenir. Böylelikle ilgili terimlere daha iyi bir şekilde yoğunlaşılması sağlanır.
  3. Konu ağacı belirleme: yapılan araştırmanın sınırları belirlenir. Sınırlar olmadığı sürece araştırma sonsuza ulaşabilir ve bu da belirli bir sonuç alınmasını engeller.
  4. Kavram listesi oluşturma: kullanılan terimlerin hangi anlamlarda kullanıldığı belirlenir. Bazı terimler birden fazla anlamda kullanılır. Terimlerin taşımış oldukları anlamları kavramak için ilgili terimlerin geçtiği cümleler saptanmalıdır.
  5. Gerekli veriler: bu aşamada terimlerin hangi anlamları taşıdıklarını tespit etmek için gerekli olan veriler saptanır. Bu aşamada sözcük türü ve köken bilgisi kesinlikle bilinmelidir. Terimlerin kısaltmaları ve karşıt anlamları da gerekli veriler arasında yer almaktadır.
  6. Bilgi girişi: bu aşamada elde edilen bilgiler içerik açısından kontrol edilir. Ayrıca diğer tüm dillerle karşılaştırmalar bilgi girişi aşamasında yapılır.
  7. Son kontroller ve onay: yapılan çalışmalar detaylı bir şekilde gözden geçirilir. Doğru olduğuna inanılan bilgiler onaylanır, yanlış olanlar da çıkarılır.
  8. Yayımlama: yapılan terminoloji çalışmasının başarıya ulaşabilmesi için herkesle açık bir şekilde paylaşılması gerekmektedir. Böylelikle terimlerin terminolojisi herkes tarafından öğrenilebilir. Ayrıca yapılan hatalar çalışma yapan kişilerin gözüne çarpmasa da diğer insanların gözüne çarpabilir.
  9. İyileştirme ve güncelleme: bu evrede diğer kişilerden gelen bildirimler dikkate alınır ve eğer gerekiyorsa terimlerle alakalı uygun iyileştirmeler yapılarak güncellenir.

Terminoloji nasıl hazırlanır konusunda genel olarak izlenen adımlar bu şekilde olsa da, sizler kendi bilimsel yöntemlerinizi oluşturarak çalışmalarınızı yapabilirsiniz.

Terminoloji özellikle dünya genelinde ortak bir dilin oluşturulması açısından da önemlidir. Mesela matematik alanında kabul görmüş olan tüm terimler dünya genelinde de kabul görmektedir. Örneğin bir delta simgesi tüm dünya matematikçileri açısından aynıdır. Bu ortak dilin oluşmasını sağlayan bilim dalı da terminolojidir. Elbette aynı anlama gelen bir kelimenin, yazılışı farklı bir dilde daha farklı şekildedir. İşte bu evrede terminoloji devreye girerek ifadelerin aslında aynı olduğunu gösterir ve bilimin tüm dünya genelinde ortak bir dil olmasını sağlar.

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here