Nem, hava içerisinde yer alan su buharını verilen isimdir. Canlı yaşamının devam etmesi adına en önemli maddelerden birisi olan su, maddenin 3 haline de dönüşebilen bir maddedir. Suyun farklı madde hallerine dönüşmesini sağlayan en önemli şey sıcaklıktır. Isınan su buhara, soğutulan su ise buza dönüşerek farklı hallere geçiş yapmaktadır. Buharlaşan su havaya karışarak nemin oluşmasını sağlamaktadır ve nemin çok sayıda çeşidi bulunmaktadır. Bu makalemizde sizlere nem çeşitleri nelerdir hakkında bilgi vermeye çalışacağız.
Hava içerisinde yer alan nem miktarını ölçmek adına kullanılan alete higrometre adı verilmektedir. Bu alet ile ölçülen nem gram cinsinden ifade edilmektedir. Yapılan incelemeler sonucunda havadaki nem için 3 sınıflandırma yapılmıştır. Bu sınıflandırmalar; mutlak nem, maksimum nem ve bağıl nemdir. Nem insan yaşamının kalitesi için de önemlidir. Nem genel olarak ciltte kuruluğun oluşmasını engeller. Ayrıca nefes alıp verme sırasında havanın yumuşamasını sağlayarak daha rahat bir şekilde nefes alıp vermemizi sağlar. Nemin her ne kadar faydası olsa da nemin zararları da vardır. Özellikle yaz mevsiminde artan sıcaklıklarla birlikte aşırı derecede terlememize neden olur. Binaların statik yapısının bozulmasına da neden olduğu biliniyor.
Nem Çeşitleri
Dünyanın her yerinde buharlaşma miktarı aynı olmadığından dolayı bir coğrafi alandaki nemi değerlendirmenin kolay olması için nem konusu çeşitli alt dallara ayrılmış ve nem çeşitleri elde edilmiştir. Nem çeşitleri arasında mutlak, maksimum ve bağıl nem bulunmaktadır. Nem konusu özellikle yağış olayının gerçekleşmesi için önemlidir. Bu nem çeşitlerinin iyi bir şekilde kavranması adına bu nem türleri hakkında sizlere bilgi vereğiz.
Mutlak nem nedir?
Yaklaşık olarak 1 metreküp hava içerisinde yer alan nem miktarıdır. Mutlak nem özellikle aşırı buharlaşmanın olduğu sıcak yerlerde yüksektir. Buharlaşmanın az olduğu soğuk yerlerde ise mutlak nem miktarı bir hayli düşüktür. Mutlak nem olarak tanımlanan bu nem sıcaklık ile doğru, yükseklik ile ise ters orantılıdır.
Hava içerisinde yer alan mutlak nem miktarı sıcaklık, yüzey genişliği, yükseklik, rüzgar ve okyanus akıntılarından etkilenmektedir. Bu etkilerden dolayı dünyanın çeşitli yerlerinde yapılan mutlak nem ölçümlerinde sonuçlar her zaman farklı çıkmaktadır. Buharlaşmanın çok olduğu yerlerde mutlak nem miktarı fazlayken, sıcaklık değerlerinin düşük ve buharlaşmanın az olduğu yerlerde mutlak nem oranı azdır.
Maksimum nem nedir?
Yaklaşık olarak 1 metreküp havanın belirli sıcaklıkta en fazla taşıyabileceği nem miktarı maksimum nem olarak tanımlanmaktadır. Tanımızdan yola çıkacak olursak maksimum nem miktarının özellikle sıcaklık ile bir bağlantısının olduğunu anlayabiliriz. Gazlar sıcak ortamlarda aşırı derecede genişlerler ve bu sayede taşıyabilecekleri nem miktarı artar. Bu sayede maksimum nem değerleri de üst noktalara taşınır. Soğuk ortamlarda ise hava büzülür ve bu sayede maksimum nem miktarında düşüş yaşanır. Ekvatoral bölgelerde maksimum nem yüksekken kutuplarda maksimum nem düşüktür. Maksimum nem ayrıca yükseltiden de etkilenmektedir.
Havanın belirli sıcaklıklarda taşıyabileceği nem miktarları farklılık göstermektedir. Bu durumun temel sebebi havanın sıcaklık etkisi ile genişlemesi ya da büzülmesidir. Durumu daha iyi anlayabilmek adına makalemizin devamında yer alan tabloya göz atarak havanın farklı sıcaklıklarda taşıyabildiği nem miktarı arasında kıyas yapabilir ve aradaki farkı gözlemleyebilirsiniz.
Bağıl nem nedir?
Mutlak nemin maksimum neme oranına bağıl nem adı verilmektedir. Diğer nem türleri gram olarak ifade edilirken bağıl nem yüzde şeklinde ifade edilir. Durumu daha iyi anlamanız adına bir örnek ile bağıl neme açıklık getirelim. Mutlak nem oranı 5 olan havanın maksimum nem değeri 15’tir. Verilen bu değerlerden yola çıkarak ilgili havanın bağıl nemi 5/15 işleminden %33 olarak bulunur.
Bu bahsi geçen kavramlar dışında bir de nem açığı kavramı bulunmaktadır. Maksimum nemden mutlak nem çıkarılarak nem açığı bulunmaktadır. Yani aşırı derecede buharlaşma sağlanacak olursa hava içerisindeki nem miktarı %100 değerlerine ulaşınca nem açığı %0 değerine düşer. Ayrıca bu durumda mutlak nem ile maksimum nem değerleri eşitlenir. Günümüzde mutlak nemin ve maksimumm nemin eşit olduğu coğrafi yaşam alanları yoktur ancak bu değerlerin ciddi anlamda birbirine yakın olduğu yerler bulunmaktadır. İlgili yerlerde sıcaklık değerleri ve buharlaşma oranı aşırı derecede yüksektir. Bu tip yerlere ekvatora yakın bölgelerde rastlamak mümkündür.
