Sağlıklı bir birey gün içerisinde yaklaşık olarak 8 saat kadar uyuduğundan dolayı bir kişinin ömrünün yaklaşık olarak üçte birinin uyuyarak geçtiğini söylememiz mümkündür. Uyku esnasında metabolizma yavaşladığı için dinlenmek adına insanların uyuması gerekmektedir. Bu yüzden uzmanlar uykuyu bir mola olarak da nitelendirmektedir. Yaşamsal faaliyetler incelendiğinde yaşamsal faaliyetlerin çeşitli evrelerden oluştuğu gözlemlenir. Şüphesiz uyku da çeşitli evrelerden oluşmaktadır. Her birimiz periyodik olarak uyusak da eminim ki uykunun evreleri nelerdir dediğimde birçoğunuzun verebilecek net bir cevabı yoktur. Bu yüzden sizlere elimden geldiğince uykunun evreleri nelerdir konusunda bilgiler vermeye çalışacağız.
Uyku deyim yerindeyse yarı ölüm hali olduğundan dolayı bu konuyu merak eden uzmanlar uyku eylemini derinlemesine bir şekilde uzun yıllardan beri incelemiştir ve incelemeye devam etmektedir. Uyku ile alakalı çeşitli sorulara net cevaplar verilmiş olmasına rağmen insanın neden uyuduğu tam olarak ispatlanamamıştır. Bu yüzden uyku ile ilgili yapılan araştırmaların devam ettiğini söylememiz mümkündür. İnsanın neden uyuduğu henüz keşfedilmemiş olsa da uyuma eyleminin insan üzerindeki etkileri büyük oranda tespit edilmiştir. Uyku sağlık açısından önemli olduğundan dolayı da kaliteli uyku aşırı derecede önemlidir. Bu yüzden insanların kaliteli bir şekilde uyuyabilmesi için neler yapması gerektiği konusunda da araştırmalar yapılmaya devam ediliyor.
Uyuma eylemine geçildiğinde iki çeşit uyku türü meydana gelir. Bu uyku türleri bilinç düzeyleri referans alınarak ayırt edilmektedir. İlgi uyku türleri nedir diyecek olursanız bunları rem ve non-rem uyku türleri olduğunu söyleyebilirim. Non-rem adı verilen uyku türü toplamda 4 evreden meydana gelmektedir. Sıfırıncı evrede uyku durumu büyük oranda değişim göstermiştir. Birinci evreye geçildiğinde uyku kendisini bedende büyük oranda hissettirmeye başlar. Eğer birinci evrede olan bir kişi uyandırılacak olursa kendisinin uyumadığını, sadece gözlerinin kapalı olduğunu söyleyecektir çünkü bilinç büyük oranda yerindedir. İkinci evreye geçildiğinde kişi derin bir uyku sürecine girdiği için uykuda olduğunu uyandığı zaman açık ve net bir şekilde anlar. Üçüncü evre ve dördüncü evrede uyku büyük oranda derinleşmiştir ve beyin dalgalarında yavaşlamalar oluşmuştur. Bu evreler kaliteli olan her uykuda gözlemlenen genel evrelerdir.
Rem uykusunda olan bir kişinin kişi gözlemlendiği zaman ilgili uyku türünde olduğu anlaşılabilir çünkü bu uyku türünde göz kapakları kapalı olmasına rağmen gözler aşırı derecede hareketlidir. Bir huzursuzluk durumu söz konusudur. Bu uyku türüne paradoksal uyku denildiğinde biliniyor. İnsanlar rem uykusunu en hafif uyku türü olarak görüyordu ancak uzmanlar bu uyku türü üzerinde araştırma yaptıktan sonra rem uykusunun gerçekten de ağır bir uyku türü olduğunu yani kişinin tamamen uykuya dalmış durumda olduğunu tespit etmiştir. Rem uykusunda diğer bahsetmiş olduğumuz evreler birdenbire gerçekleşir. Yani kişi sıfırıncı evreden birden bire dördüncü evreye geçiş yapar. Rem uykusunun yaklaşık olarak 10 dakika kadar sürdüğü bilinmektedir. Rem uykusunda uyku evreleri birbirini sürekli olarak takip ettiğinden dolayı rem uykusunda ciddi anlamda zaman harcandığını söylemek mümkündür. Bir kişi rem uykusunda gece boyunca yaklaşık olarak beş defa rem uykusu evresini yaşar. Rem uykusu özellikle yaşı küçük olan bireylerde daha fazla gözlemlenmektedir. Uyku üzerinde araştırma yapan uzmanlar rem uykusunun yaşı ilerlemiş olan kişilerde daha az gözlemlendiğini tespit etmiştir.
Kaliteli bir uyku isteyen kişiler kesinlikle yaşam tarzlarına dikkat etmelidirler. Aşırı derece stresli bir yaşamı olan kişilerin ya da geç yatan kişilerin uyku bozukluğu yaşadıkları ve bu durumun sosyal yaşamlarına da yansıdığı bilinmektedir. Kişi kaliteli bir şekilde uyumadığı zaman sabah kalktığında bedeni dinlemediğinden dolayı aşırı derecede yorgunluk kendisini gösterir. Kişinin yorgun olması hem sosyal hem de iş yaşamını ciddi anlamda olumsuz etkiler. Bu yüzden başarıyı yakalayabilmek için uykunun gerçekten de aşırı derecede önemli olduğunu söylememiz mümkündür.
İnsanların fizyolojisi birbirinden farklı olduğundan dolayı her kişinin uyku ihtiyacı farklıdır. Mesela bir kişi sadece beş saat uyuduğu zaman uykusuna olabiliyorken bazı kişiler 10 saat uyuduktan sonra uykusunu alabilmektedir. Bu durumun tamamen fizyolojik farklılıktan dolayı ortaya çıktığını söylememiz mümkündür. Eğer uyku probleminiz varsa ve bundan dolayı sağlık sorunları yaşıyorsanız yaşam alanlarınızı uyumaya uygun hale getirin. Aşırı derecede gürültülü ortamlarda uyumak zor olduğundan dolayı uyku problemi yaşayabilirsiniz. Bu yüzden yatak odalarınızın aşırı derecede sessiz olmasını sağlayın. Ayrıca oda içerisinde ışık yoğunluğunun fazla olması da uyku kalitesini etkilemektedir. Elinizden geldiğince karanlık ortamlarda uyuyacak olursanız uyku kaliteniz de aynı oranda artacaktır. Günümüzde uykuda konuşma da sıklıkla gözlemlenen bir sorundur. Uykuda konuşan bir kişiyseniz uykuda konuşmanın nedenleri makalesine göz atın.
