Ay tutulması coğrafyacıları ilgilendiren bir konu olsa da, insanda merak uyandıran bir oluşum olduğundan dolayı ay tutulması nedir diye merak edilmektedir. Geçmiş zamanlarda meydana gelen ay tutulmaları Yüce Yaratıcının insanlara mesaj göndermesi olarak kabul edildiğinden dolayı ay tutulmalarının gerçekleştiği günler kutsal kabul edilmiştir. Olayın bilimsel boyutunun olduğu düşünüldüğünden dolayı ay tutulması nasıl olunur konusunda bilimsel araştırmalar yapılmış ve insanları ikna edici yönde somut verilere ulaşılmıştır.
Yapılan incelemeler sonucunda meydana gelen ay tutulmalarının yıl içerisinde iki defa gerçekleştiği tespit edildi. Sizlerin de bildiğiniz gibi ay dünyanın uydusudur ve daimi olarak dünyanın etrafında döner. Yapılan ölçümler sonucunda ayın tam bir tur dönüşünün 27.7 günde gerçekleştiği tespit edildi. Ay dünyanın etrafında döndüğü zaman bazı günler dünyanın gölgesinde kalabilir ve bu olay sonucunda güneşten parlaklığını alamadığından dolayı kararır ve dünyanın gölgesi ayın üzerine düşer. Yaşanan bu durum sonucunda ay karanlıkta kaldığından dolayı da ay tutulması adı verilen durum meydana gelir.
Ayın muhtelif evreleri yer alır ve bu her evrenin bir adı bulunur. Ay tutulması vakası meydana geldiği vakit ay dolunay görünüşünde bulunur. Ay tutulmasında tutulma vakası ortalama olarak 1 saat dolaylarında devam eder. Çağımıza kadar meydana gelmiş olan ay tutulması vakasında en küçük zaman limiti ise 40 dakika olarak tespit edilmiştir. Ayın gölgede kaldığı ay tutulması vakasında dünya, güneş ve ay çizgisinin değişik kombinasyonlar meydana gelebilmektedir. Bu değişik kombinasyonlar çerçevesinde ay tutulması birtakım hallerde kısmi ay tutulması tarzında da meydana gelebilir. Kısmi ay tutulması vakasında dünyanın gölgesi tümüyle ayın üstüne düşmez. Gölge ayın üstüne kısmen düşmektedir. Yaşanan bu durum da ayın derinlemesine bir şekilde incelenmesi gerektiğinin göstergesidir.
Uzun zaman boyunca yapılan incelemeler sonucunda ay tutulmasının 3 farklı şekilde meydana geldiği tespit edilmiştir. Bu ay tutulması şekilleri arasında tam tutulma, kısmi tutulma ve gölgeli tutulma yer almaktadır. İlgili tutulma şekilleri farklı özellikler taşıdığından dolayı ilgili tutulmaları sizlere kısa özet halinde anlatmaya çalışacağız.
Ay tutulma türlerinden birisi olan tam tutulma olayında yeryüzünün gölgesi büsbütün ayın üstüne gelmektedir. Parçalı tutulma olayında kısmen ayın üstüne düşer. Gölgeli tutulma adı verilen ay tutulması vakasında ise konum birazcık farklıdır. Ay tutulmasının çeşitlerinden birisi olan gölgeli tutulmada dünyanın oluşturmuş olduğu gölgesi ayın yarı kısmına gelir ve ayın yarısı parlaklığını kazanmak adına gerekli olan güneş ışığı almayı sürdürür. Bu vaziyette ayın yarı kısmı güneş ışığını almayı sürdürür ama ayın görüntüsü bir hayli sönük bir biçimdedir. Gölgeli tutulmanın bir diğer niteliği ise bu tutulma çeşidi bir hayli nadir gözlemlenen bir ay tutulması özelliğini gösterir. Ay tutulması vakası çoğu zaman senede 2 kere meydana gelirken birtakım hallerde sene içerisinde hiç meydana gelmeyebilir veya 3 kere oluşabilir. Bu haller ay tutulmasıyla alakalı kural dışı vaziyetleri oluşturmaktadır. Elbette ay tutulması olayı senede 2 kere gerçekleşen bir vakadır ancak kimi zaman bu durumun aksinin de gerçekleşmesi muhtemeldir.
Evrende dünyayla ilgili 2 tür ay tutulması meydana gelmektedir. Bu ay tutulmaları dünya, ay ve güneş çatısı altında gerçekleşen tutulmalar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bazı kişiler ay tutulması ile güneş tutulmasını karıştırsa da bu iki tutulmanın birbirinden tamamen farklı olduğunu bilmelisiniz. Güneş tutulması vakasında ay, dünya ile güneş arasında yer alarak yeryüzünün belirli noktalarının karanlık içerisinde kalmasına yol açar. Ay tutulması vakasında ise, dünya, ay ve güneş arasında yer alarak ayın karanlıkta kalmasına yol açar. Bazı zamanlar karıştırılabilen bu 2 tutulma türü arasındaki esas ayrım ilgili durumlar gözlemlenerek birbirinden ayrılabilir.
Ay tutulması olduğu zaman bu durumdan en çok insan psikolojisi etkilenmektedir. Ay tutulması meydana geldiği zaman kan akışı hızlandığından dolayı insanların aşırı derecede agresifleştiği gözlemlenenler arasında yer almaktadır. Ay tutulması olduğu zaman duygusal durumunuza dikkat ederek insanları kırmamaya özen göstermenizi tavsiye ederiz.
