Motorları taşıtların hepsinde yer alan egzoz, yapısal olarak herkes tarafından bilinse de egzoz nedir sorusu sorulduğunda aslında egzoz ile alakası olmayan çok sayıda bilgi sıralanmaktadır. Bu durumun temel sebebi aslında insanların egzoz nasıl çalışır sorusunu net bir şekilde cevap verememesinden kaynaklanmaktadır. Günümüzde trafikte seyir halinde olan araçların tamamında kullanılan egzoz sistemi, motordan gelen aşırı sesin sörümlenip etkisinin azaltılması adına kullanılmaktadır. Motordan gelen gürültülü sesi tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir. Bu ses egzoz sistemi sayesinde insanı rahatsız etmeyen bir düzeye getirilmektedir. Eğer bir araçta egzoz olmasaydı ciddi derecede rahatsız edici sesler ortaya çıkardı. Hatta günümüzde özellikle Şahin taksi tutkunlarının zaman zaman egzozunu söküp çevreye gürültü yayarak dikkat çekmeye çalıştıkları ve bu oluşan sesten insanların aşırı derecede rahatsız olduğu bilinmektedir.
Motorda yanma olayı gerçekleştikten sonra açığa çıkan yanma gazlarını dışarı atmak adına egzoz valfi açılır ve yama atıkları büyük bir gürültü ile dışarı atılır. Yanma gazlarının büyük bir gürültü ile dışarı çıkmasının en büyük deni ses dalgasının sık olması ve hava basınç değerlerinin yüksek olmasıdır. Doğal hava frekansların hızlı bir şekilde büyük bir alana yayılmasını sağladığından dolayı da ortaya çıkan ses geniş bir alanı etkiler ve bu alanda yer alan canlıların ortaya çıkan sesten ciddi anlamda rahatsız olmasına neden olur.
Yanma sonucu açığa çıkan gazların atılması esnasında meydana gelen yüksek sesi engellemek için kullanılan sistemlere egzoz denilmektedir. Egzoz genel olarak ses dalgalarını engelleyerek ve dalga seviyesini düşürerek sesi ciddi derecede düşürmektedir. Egzoz başlı başına tek bir parça olarak ele alınmamalıdır. Egzoz içerisinde kademeli olarak yer alan sönümleme kısımları yer almaktadır. Her kademede oluşan sesin etkisi düşürülerek insanı rahatsız etmeyen düzeye getirilmektedir.
Egzoz nasıl çalışır diyecek olursanız öncelikle bir egzozu tam ortadan kesip ilgili yapıyı incelemeniz gerektiğini söylemek isteriz. Egzoz yapılan endüstriyel tasarım sayesinde ses dalgalarına karşı bu dalgaları engelleyen yeni ses dalgalarını oluşturarak çalışmaktadır. Ses dalgaları egzozun başlangıç kısmında yer alan çok küçük yapıdaki deliklerden geçer ve son olarak egzozun uç kısmında yer alan büyük deliklerden de ortama yayılır. Bu olay gerçekleşirken kaşı duvar kısmına çarpan ses dalgaları dairesel olarak tasarlanmış olan delikten geçer ve geriye doğru yansır. En arka kısımda yer alan yankılayıcı odası içerisine dahil olan ses dalgaları da bu sayede sönümlenir ve egzoz sesinin rahatsız edici olan etkisi düşürülmüş olur.
Egzozlar paslanmanın önüne geçmek adına paslanmaz çeklikten imal edilmektedirler. Yanma sonucu açığa çıkan gazların egzoz sisteminde takılmadan dışarı atılabilmesi egzozlarda aranan en önemli özelliktir. Egzozlar bu özelliği yeterli düzeyde karşılayamayacak olursa yanma odası içerisinde atık gaz miktarı atar ve bu durum da motorun verimini ciddi anlamda düşürür. Bu olayın yanmaya büyük etkisi olduğundan dolayı motorlu araçların en önemli sistemlerinden birisi olan egzoz sistemi üzerinde derinlemesine bir şekilde ARGE çalışmalarının yapılmaya devam ettiği biliniyor.
Egzoz sistemleri üzerinde gerçekleştirilen son zamanların en önemli ARGE çalışması, araçlarda çift kademeli egzoz kullanılmasıdır. Son yıllarda piyasaya sürülen otomobilleri inceleyecek olursanız bu araçların büyük bölümünün çift egzozdan oluşturduğunu görebilirsiniz. Çift egzoz kullanılmasındaki temel gaye yanma gazlarını ikiye bölerek oluşan sesin daha iyi bir şekilde sörümlenmeye çalışılmasıdır. Tek egzozlu ve çift egzozlu araçlar arasında kıyas yaparak durumun ne kadar etkili olduğuna şahit olabilirsiniz.
