Arkeologlar her ne kadar geçmişte yaşamış olan medeniyetler üzerinde araştırma yapıp dünyanın en eski medeniyetleri hakkında bilgi toplamaya çalışsa da her gün yapılan çalışmalar sonrasında farklı bir medeniyete ulaşılıyor. Bu yüzden maalesef günümüzde hiç kimse dünyanın en eski medeniyeti nedir sorusuna net bir cevap veremiyor. Tarihçiler ve arkeologlar tarafından yürütülen çalışmalar sonucunda Çin, Mezopotamya, Mısır, indus ve Güney Amerika medeniyetlerinin en eski medeniyetler olduğu belirlendi.
Eski uygarlık kavramının oluşmasındaki temel neden tüm medeniyetlerin çeşitli yönler açısından birbirine göre farklı olmasıdır. Medeniyetler kentsel, tarımsal, kültürel, toplumsal, ekonomik açıdan diğer medeniyetlerden farklıdır. Eski medeniyetlerin büyük bölümü göçebe yaşam sürdüklerinden dolayı bu medeniyetler sadece ekonomik, toplumsal ve kültürel açıdan değerlendirilmektedir. Özellikle medeniyetler arasında yazının çok geç kullanılmaya başlanması medeniyetler hakkında çok eski zamanlara ait bilgilerinin ulaşılmamasına neden oluyor. Belki de bu güne kadar hiçbir bilim insanı tarafından kanıtlanmamış olan çeşitli medeniyetler de vardır.
En eski medeniyetler
Dünyanın en eski medeniyetleri medeniyetlerin beşiği olarak kabul edilen Mezopotamya topraklarında ortaya çıkmıştır. Ortaya çıkan ilk medeniyetler göçebe yaşam sürdüklerinden dolayı zaman içerisinde farklı coğrafi alanlarda yeni medeniyetler oluşmuştur. Bilim insanlarının büyük bölümü her ne kadar böyle düşünse de Mısır, Mezopotamya, İndus Vadisi, Shang yani Sarı Nehir Vadisi ve Güney Amerika medeniyetlerinin bağımsız bir şekilde ortaya çıktığını savunan bilim insanları da bulunuyor. Yapılan arkeolojik çalışmalar sonrasında ilk varsayım olan yani ilk medeniyetlerin Mezopotamya’da ortaya çıktığına dair kanıtlar elde edilmiştir. Durum her ne kadar böyle olsa da medeniyetler benzer özellikleri de taşıdığından dolayı halen dünyanın en eski medeniyeti nedir sorusuna net bir cevap verilemiyor.
Mezopotamya: dünyanın en eski medeniyeti olarak kabul edilmektedir. Özellikle bölgede Dicle ve Fırat nehirleri birleştiği için insanlar verimli topraklardan dolayı burayı medeniyet kurmak için tercih etmiştir. Tarihin önemli uygarlıkları arasında bulunan Sümer, Babil, Akkad ve Süryani gibi uygarlıklar medeniyet kurmak için bu yeri tercih etmiştir. Bu bölgede kurulan medeniyetlerin geçmişi milattan önce 7000 yıllarına kadar dayanmaktadır. Özellikle verimli topraklara sahip olunması tarımsal toplumların kurulmasını sağladı. Günümüzde Mezopotamya neresidir diyecek olursanız bu yerin Irak toprakları olduğunu söyleyebiliriz. Bu topraklara uzun yıllar boyunca Moğollar, Persler, Türkler ve Araplar hakim olmuştur.
Mısır: milattan önce 10000 yıllarına kadar geçmişi olan Mısır, medeniyetlerin ilk kurulduğu yerlerden birisidir. Eski Mısır medeniyetleri özellikle teknoloji alanında yapmış oldukları çalışmalar ile tanınıyor. Piramitler, cam sanatı, tıp uygulamaları, matematiksel sistemler ve ilk kağıt Eski Mısır medeniyetleri tarafından bulunmuş ve kullanılmıştır. Genelde Mısır medeniyetleri tarım ile ilgilenmiş olsa da balıkçılık ve avcılık ile ilgilendikleri de biliniyor. Günümüzde her ne kadar bu bölgeler kurak olduğundan dolayı tarıma elverişli olmasa da ilgili dönemlerde aşırı derecede yeşillik alanların olduğu söyleniyor. Zaman içerisinde iklimde meydana gelen değişiklikler nedeniyle Mısır medeniyetleri Nil nehrinin kıyı kesimlerine doğru hareket etmiş ve burada yaşam sürmüştür.
Hindistan: İndus Vadisi uygarlığı olarak da anılan Antik Hindistan medeniyetleri kökleri milattan önce 4000 yıllarına kadar dayanan eski bir medeniyettir. Ondalık kesir sistemini bulan Antik Hindistan medeniyetleri matematik dünyasına büyük katkılar sağlamıştır. Eski Hindistan medeniyetleri uygar bir toplum yapısına sahipti. Bu yüzden diğer birçok medeniyete göre daha da gelişmiştirler. Bu yüzden arkeologlar yeni bulgular elde edebilmek adına arkeolojik çalışmalar yapmaya devam ediyor. Yapılan arkeolojik çalışmalar sonrasında en yeni ve en son bilgilere 1999 yılında ulaşıldı.
Çin: dünyanın en eski ve en uzun süre boyunca benliği kaybetmeden kalan medeniyeti Çin’dir. Köklerinin milattan önce 7000 yıllarına kadar dayanıyor olması Çin medeniyetlerini dünyanın en eski medeniyetlerinden birisi yapmıştır. Bu eski medeniyet tarım, hayvancılık ve el sanatları ile uğraşmıştır. O döneme ait çok sayıda materyal günümüze kadar ulaşmıştır. Bilim insanları Çin medeniyetinin daha da eskilere köklerinin uzadığını ancak yazılı kaynaklar olmadığından dolayı bunları doğrulayamadıklarını belirtiyor. Bu medeniyete Shang medeniyeti de denilmektedir.
Güney Amerika: Olmec medeniyeti en eski Güney Amerika medeniyetlerinden birisi olup geçmişi milattan önce 1200 yıllarına dayanan bir medeniyettir. Güney Amerika medeniyetleri ile alakalı elde edilen bilgilere göre şehirlerinde dev heykellerin yer aldığı ancak bunların günümüze kadar ulaşamadığı kanıtlanmıştır. Bu durum Güney Amerika medeniyetlerinin el sanatları konusunda ciddi bir gelişme gösterdiklerini ifade eder. Yazı çok geç keşfedildiğinden dolayı dünyanın en eski medeniyetleri hakkındaki bilgiler duvar şekillerinden ve arkeolojik kazılar sonucunda elde edilen çanak çömlek gibi gündelik eşyalardan yola çıkarak oluşturulmaktadır. Bu yüzden hiç kimse dünyanın en eski medeniyeti nedir sorusuna net bir cevap veremez.
