Besin piramidi insanların sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturabilmesi adına günlük olarak hangi besinlerin alınması gerektiğine dair bilgilerin yer aldığı piramit şeklinde olan bir şemadır. Ülkemiz genelinde kabul gören bir besin piramidi olsa da dünya genelinde yer alan ülkelere baktığımızda neredeyse her ülkede kabul gören besin piramidinin farklı olduğunu görmekteyiz. Bu durum tamamen ülkesel bazda insanların beslenme alışkanlıklarının farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Özellikle coğrafi etkiler insanların tüketmiş olduğu besinlerde değişikliklerin meydana gelmesine neden olmaktadır. Bu durum da doğal olarak besin piramidini etkilemekte ve besin piramidinde çeşitli değişikliklerin meydana gelmesine neden olmaktadır.
Ekosistem besin piramidinde köklü değişikliklerin oluşmasına neden olduğundan dolayı ortaya çok sayıda besin piramidi modeli çıkmıştır. Ülkemizde kabul gören ve yaygın bir şekilde uygulanan besin piramidi yonca modeli olarak adlandırılmaktadır. Besin piramitleri genel olarak insanların dengeli ve sağlıklı bir şekilde beslenmesini sağlamak için oluşturulmuş olsa da bu piramitlerin asıl oluşturulmasındaki temel neden bir kişinin günlük enerji ihtiyacının ne kadar olduğunun tespit edilmesini sağlamak ve bunu hangi besinlerden temin edebileceği hakkında bilgi vermektir.
Ülkemizde kabul gören yonca modeli besin piramidini incelediğimizde bu besin piramidi içerisinde sebze grubu, tahıl grubu, süt grubu, yağ grubu, et ve bakliyat grubu gibi grupların yer aldığını görüyoruz. Özellikle beslenme uzmanları bu besin piramidinde yer alan besinleri referans alarak insanlara bir beslenme zinciri oluşturmakta ve bu sayede sağlıklı bir şekilde beslenmelerini sağlamayı sağlamaya çalışmaktadır. Herhangi bir beslenme uzmanı ile konuşacak olursanız beslenme zincirlerini beslenme piramitlerine göre oluşturduklarını öğrenebilirsiniz. Besin piramidi daha detaylı bir şekilde incelenecek olursa besin piramidinde yer alan bu gurupların da detaylı bir şekilde ele alınması gerekmektedir. Makalemizin devamından besin piramidi içerisinde yer alan bu gruplar hakkında da bilgiler alabilirsiniz.
Sebze grubu: bu besin grubunda b2, a, b, c vitamini bakımından zengin olan besinler yer aldığı gibi demir, folik asit, potasyum ve magnezyum bakımından zengin olan sebzeler de yer almaktadır. Saymış olduğumuz bu vitaminler ve mineraller kişinin günlük bir şekilde ihtiyaç duyduğu vitaminler ve mineraller olduğundan dolayı sebze grubu mutlaka her gün tüketilmesi gereken besin grupları arasında yer almaktadır.
Tahıl grubu: tahıl grubunda yer alan besinler çinko, demir, folik asit ve protein bakımından zengin olan besinlerdir. Özellikle gelişim sürecinde kişinin gereksinim duymuş olduğu birçok vitamin ve mineral tahıl grubunda yer alan besinlerde bulunmaktadır. Özellikle kepekli ekmek tüketilerek kişinin gereksinim duymuş olduğu bu maddeler temin edilebilir. Uzmanlar beyaz ekmek yerine kepekli ekmek tüketmeyi tavsiye etmektedir.
Süt grubu: bu besin grubunda yer alan besinler kemik gelişimi için aşırı derecede önemlidir. Dondurma, tereyağı, krema, süt, peynir, ayran ve kefir gibi ürünler bu nedenden dolayı hem gelişim çağındaki çocukların hem de yetişkin bireylerin tüketmesi gereken besinler arasında yer almaktadır.
Yağ grubu: beslenme uzmanlarının en çok dikkat edilmesi gereken besin grubunun yağ grubu olduğunu belirtmesi bu grupta yer alan besinlerin insan sağlığını tehdit edecek nitelik taşıdığını göstermektedir. Yağ grubunda yer alan besinlerin tamamen terk edilmesi gerekmemektedir çünkü yağ grubunda yer alan besinlerin de insan sağlığı açısından birçok faydası vardır.
Et ve bakliyat grubu: balık ve kırmızı et zengin protein içeriğine sahip olduğundan dolayı bol miktarda tüketilmesi gereken besinlerdir. Ayrıca bakliyat grubunda yer alan besinler de yüksek oranda protein içermektedirler. İskelet ve kas sisteminin güçlenmesi için kesinlikle et ve bakliyat grubunda yer alan besinlerin beslenme zincirinde yer almasına dikkat etmek gerekiyor.
