Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir?

Yenilenebilir enerji kaynakları; kullanıldıkları zaman tükenmeyen enerji kaynaklarının tamamına verilen genel isimdir. Yaşamın kusursuz bir şekilde devam etmesi için enerjiye ihtiyaç vardır. Enerji kaynakları hızla azalmaya devam ettiği gibi dünyanın da kirlenmesine neden oluyor. İşte bu durumdan devreye yenilenebilir enerji kaynakları giriyor.

Neredeyse tüm dünya ülkeleri fosil yakıtların kölesi olmuş durumda. Fosil yakıtlar kullanıldıkları zaman tükendikleri için yeni kaynaklara gereksinim duyuluyor. Oysa yenilenebilir enerji kaynakları kullanıldıkları zaman bitmedikleri gibi yeni enerjilerin de ortaya çıkmasını sağlıyor. Güneş, rüzgar, jeotermal, hidroelektrik, okyanus ve biokütle enerjisi yenilenebilir enerji kaynaklarıdır. Bu kaynakların tükenmemesinin yanı sıra çevreyi kirletmiyor olmaları en önemli özellikleridir. Doğanın bize bir bedel beklemeden bu enerjiyi sunmuş olması ayrıca ülkelerin enerji konusunda dışa bağımlılığını da azaltmaktadır. Güçlü bir ülke olmak isteyen her medeniyet dışa olan bağımlılığını azaltmak için kesinlikle bu enerji kaynaklarını kullanmaya başlamalı ve kullanım alanlarını arttırmalıdır.

##BU YAZIDA OKUYACAKLARINIZ##
>> Yenilenebilir enerji nedir?
>> Yenilenebilir enerji kaynakları nelerdir?
>> Yenilenebilir enerji kaynakları nasıl gelişti?
>> Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanım alanları
>> Türkiye’de kullanılan yenilenebilir enerji kaynakları
>> Yenilenebilir enerji kaynaklarının avantajları ve dezavantajları

Yenilenebilir enerji nedir?

Doğada yer alan kaynaklardan yararlanarak enerji elde eden ve kullanılması durumunda tekrardan kendisini yenileyen enerji türlerine yenilenebilir enerji denilmektedir. Güneş, rüzgar, okyanus ve jeotermal enerji günümüzde en çok kullanılan yenilenebilir enerji türleridir. Bu tanım yapılırken ayrıca bu enerji türlerinin çevreye herhangi bir emisyon yaymadığını da söylemek gerekir. İlk yatırım maliyetleri yüksek olduğundan dolayı hala fosil yakıt kullanımı tercih ediliyor olsa da gelişen teknoloji sayesinde birçok ülke kullandığı enerjinin büyük kısmını bu kaynaklardan elde etmeye başladı. Bazı gelişmiş ülkelerde tüketilen enerjinin yaklaşık olarak %30’luk kısmı yenilenebilir enerji kaynaklarından elde ediliyor.

Yenilenebilir enerji kaynakları nelerdir?

Yenilenebilir enerji kaynaklarının arasına her geçen gün yeni kaynaklar ekleniyor olsa da dünya genelinde tercih edilen, yenilenebilir enerji özelliği taşıyan kaynakların sayısı sınırlıdır. Sizlere bilgi vereceğimiz bu enerji kaynaklarının tercih ediliyor olmasındaki temel neden verimlerinin diğerlerine göre daha fazla olmasıdır. Yatırım maliyetlerinin karşılanabilmesi için verim aşırı derecede önemli bir parametredir.

Güneş enerjisi: gelişen teknolojiyle birlikte güneş panellerinin enerji üretim verimi arttırılınca güneş enerjisi en çok tercih edilen yenilebilir enerji kaynaklarından birisi haline geldi. Birçok yatırımcı firma kiralamış oldukları arazilere güneş paneli kurarak elektrik üretmeye ve bunları satmaya başladı. Ayrıca konutların sıcak suyunun karşılanmasında yararlanılan güneş enerjisi günümüzde güneş enerjisiyle çalışan otomobillerin imal edilmesiyle birlikte daha da yaygınlaştı. Belediye hizmetleri bünyesinde yer alan kişiler şehir aydınlatmalarının ülke ekonomisine büyük darbe vurduğunu, güneş panellerini şehir aydınlatmalarına uyarladıktan sonra belediyelerin üzerinde yer alan enerji masraf yükünün büyük oranda azaldığı da bilinmektedir. Güneş var olduğu müddetçe bu enerji kaynağından faydalanabileceğimiz için güneş enerjisi üzerinde çok sayıda ARGE çalışması yapılıyor.

Rüzgar enerjisi: ilk olarak büyük yatırımların Almanya’da başladığı bu enerji türü, rüzgar türbinlerinin rüzgar enerjisiyle çevrilip elektrik enerjisinin üretilmesini kapsamaktadır. Yıl boyu yoğun şekilde rüzgar alan bölgelere kurulan rüzgar türbinleri esme gücünden faydalanarak dönmekte ve bu sayede elektrik enerjisi elde edilmektedir. Ülkemizin batı kısımlarında yer alan bazı bölgeler rüzgar potansiyeli yüksek olan yerlerdir ve enerji konusunda dışa bağımlılığı azaltmak için bu yerlere yerli yatırımcılar aracılığıyla rüzgar türbinleri kurulmaktadır.

Hidroelektrik enerji: akarsuların gür bir şekilde aktığı bölgelere kurulan barajlarda suyun sahip olduğu enerjiyi kullanarak elektrik üretilmesi hidroelektrik enerji olarak tanımlanır. Suyun potansiyel enerjisi kinetik enerjiye dönüştürülerek su türbinleri çevrilir ve türbinlere bağlı olan jeneratörler devreye girerek elektrik üretilir. Ülkemizin elektrik ihtiyacının büyük bölümü hidroelektrik enerjisinden karşılanır. Akarsuların güçlü olduğu doğu bölgelerimizde yer alan akarsuların ürerine kurulmuş olan çok sayıda hidroelektrik enerji santrali vardır.

Jeotermal enerji: dünyamızın alt katmanlarına inecek olursak yerin derinliklerinde yer alan magma tabakası ile karşılaşırız. Bu magma tabakası yer altı sularının ısınmasını ve sıcak halde yeryüzüne çıkmasını sağlamaktadır. Ülkemizin batı kesimlerinde bazı jeotermal enerji kaynakları yer alıyor. Bu kaynaklardan çıkan sıcak su ve buhar konutların ısıtılmasında kullanıldığı gibi kaplıca gibi tesislerde de kullanılmaktadır. Jeotermal enerji yenilenebilir enerji kaynakları arasında maliyeti en düşük olan enerji türüdür.

Hidrojen enerjisi: kullanımı gün geçtikçe artan hidrojen enerjisi hidrojenle çalışan motorların kullanılmaya başlaması ile birlikte daha önemli hale geldi. Günümüzde hidrojen bor ile depolanarak bazı taşıtların motorları çalıştırılmaktadır. Ülkemizde de devlet yatırımıyla hidrojenle çalışan arabalar üretilmiştir. Ayrıca bu enerji türü petrolün rafine edilmesinde de kullanılıyor. Doğa bir döngü halinde olduğundan dolayı hidrojen üretimi sürekli olarak vardır. Bu da hidrojen enerjisinin yenilenebilir bir enerji kaynağı olmasını sağlıyor.

Biokütle enerjisi: bu enerji türü hayvan ve bitki atıklarından elde edilmektedir. Bitki atıklarından elde edilen enerjiye biyodizel, hayvan atıklarından elde edilen enerjiye ise biyogaz denilmektedir. Biyodizel yakıtların verimi yenilenemez bazı enerji kaynaklarına göre bile daha yüksektir. Bu yüzden kimya alanında çalışma yapan birçok mühendis biyodizel yakıtların verimini arttırmak için çalışmalar yapıyor. Ülkemizde üretilen ayçiçeği en iyi biodizel yakıt üretilen bitkilerden birisidir. Bu yüzden ülkemizde yer alan birçok bilim insanı biodizel yakıt üretimindeki verimi arttırmak için ayçiçeği üzerinde araştırma yapıyor.

Okyanus enerjisi: okyanuslarda gün içerisinde aşırı derecede gel git olmaktadır. Bu gelgit enerjisi okyanusların içerisine kurulmuş olan türbinleri devreye sokarak elektrik üretimini sağlamaktadır. Okyanuslarda yer alan gelgitler sayesinde elde edilen enerjinin verimi düşük olup ilk yatırım maliyeti yüksek olduğu için mecbur kalınmadıkça tercih edilmediğini söyleyebiliriz.

Yenilenebilir enerji kaynakları nasıl gelişti?

Dünya var olduğu günden beri insanoğlu enerjiye ihtiyaç duymuştur. Günümüze baktığımızda ilk zamanlarda enerjiye olan ihtiyaç giderek artmıştır. Kolay elde ediliyor olmasından dolayı fosil yakıtlar yani yenilenemez enerji kaynakları yoğun bir şekilde kullanılmış ve kullanılmaya devam etmektedir. Bu enerji kaynaklarının bir gün biteceği gerçeği gün yüzüne çıktığından beri yenilebilir enerji kaynaklarına geçiş başladı. Bu da yenilenebilir enerji kaynaklarının büyük oranda gelişmesini sağladı.

Yenilenebilir enerji kaynaklarının elde edilmesinde yüksek yatırımlar gerekli olduğundan hala fosil yakıtları tercih eden ülkeler var. Bu ülkeler fosil yakıt kapasitesi yüksek olan ülkelere savaş açarak insanların ölmesine dahi neden oluyor. Suriye, Irak ve Lübnan gibi ülkelere batılı güçlerin girip huzur getireceğini söylemesi aslında bu ülkelerin sahip oldukları enerji kaynaklarının ele geçirilmek istenmesinden ibarettir. Tüm dünya ülkeleri enerjinin bir gereksinim olduğunu, enerjide dışa bağımlılığın savaşlar gibi kötü sonuçların dahi ortaya çıkmasına neden olabileceğini bildiğinden dolayı hızlı bir şekilde yenilenebilir enerji kaynaklarına yöneliyor. Özellikle hidroelektrik santral inşasında dünya genelindeki artış bunun önemli bir göstergesidir. Güneş panellerinin devlet katkısıyla yapılması, rüzgar türbini kurma çalışmalarının devlet teşvikleriyle gerçekleştirilmesi bunun bir göstergesidir.

Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanım alanları

Yenilenebilir enerji kaynakları enerjiye gereksinim duyulan her alanda kullanılmaktadır. Elektrik elde edilmesinde kullanılan bu kaynaklar elektrik aracılığıyla endüstriyel tesislerin çalıştırılmasında, evlerin ve sokakların aydınlatılmasında, konutların ısıtılmasında ve buna benzer daha birçok alanda kullanılıyor. Bu kaynaklar yüksek ilk yatırımları gerektirse de geleceği düşünen her ülke yenilebilir enerji kaynaklarına yatırım yapmakta ve bu enerji kaynaklarının kullanım alanlarını arttırmaktadır. İnsan var olduğu sürece enerjiye gereksinim olacaktır. Bu yüzden sonu olan yenilenemez kaynaklar terk edilip, sonsuz enerji döngüsüne sahip olduğu kabul edilen yenilenebilir enerji kaynaklarına geçilmelidir.

Türkiye’de kullanılan yenilenebilir enerji kaynakları

Ülkemiz birçok alanda olduğu gibi enerji alanında da dışa bağımlı ülkelerden birisidir. Bu bağımlılığı azaltmak için yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına hızlı bir geçiş başlamıştır. İzmir bölgesine kurulan rüzgar türbinleri bölgenin elektriğini karşılama konusunda etkin hale gelmiştir. Aynı şekilde ege bölgesinde yer alan jeotermal kaynaklar sayesinde konutlar ısıtılmaktadır. Yıl boyu yoğun güneş alan yerlere güneş panelleri de kurulmaya başlandı. Güney bölgelerimiz yıl içerisinde yüksek oranda güneş aldığı için ilk yatırımlar güney bölgelerimizde yer alan uygun noktalara yapılıyor. Her gün kurulan yeni barajlarda hidroelektrik santralleri de yer alıyor. Bu da yenilenebilir enerji konusunda ülkemizin ciddi adımlar attığını gösteriyor. Şimdi buradan yola çıktığımızda Türkiye’de kullanılan yenilebilir enerji kaynakları nedir derseniz sizlere bu kaynakların güneş, su, jeotermal, rüzgar ve hidroelektrik enerjisi olduğunu söyleyebiliriz.

Yenilenebilir enerji kaynaklarının avantajları ve dezavantajları

Yenilenebilir enerji kaynaklarını makalemizin başından beri methettik ancak bu enerji kaynaklarının avantajları olduğu gibi çeşitli dezavantajları da vardır. Maddeler halinde tüm enerji kaynaklarını ele alarak sizlere hem avantajları hem de dezavantajları hakkında bilgi vermek istiyoruz.

Güneş enerjisinin avantaj ve dezavantajları

• Doğanın bize sunmuş olduğu bir enerji türü olduğundan dolayı yenilenebilir ve dünya var oldukça tükenmeyecek türden bir enerjidir.
• İlk yatırım maliyeti yüksek olup sistemlerden alınan verim düşüktür.
• Güneş enerjisi kullanılarak enerji elde etmek için kullanılan sistemler doğal malzemelerden yapılmaktadır.
• Yıl içerisinde mevsimsel değişimlerden dolayı yılın her zamanı aynı verim alınamaz.
• Sistem kurulduktan sonra enerjiyi üretmek için satın alınan enerjiye gerek olmadığından dolayı ekonomiktir.
• Güneş tüm dünya ülkelerine sunulan bir nimet olduğundan dolayı dışa bağımlılığı ortadan kaldırır.
• Enerji elde edildikten sonra çevreye zararlı madde salınımı olmadığı için en temiz enerji kaynaklarından birisidir.
• Depolanması zor bir enerji türü olduğu için depolama gerektiren sistemlerde ek harcamalar olacağından dolayı maliyet ciddi anlamda artar.

Rüzgar enerjisinin avantaj ve dezavantajları

• Rüzgarı iyi alan bölgelerde daimi olarak bir enerji sağlar.
• Bu sistemlerde kullanılan rüzgar türbinleri büyük alan kapladığı için ülke coğrafyalarında geniş bir alanı kullanılamaz hale getirirler.
• Aynı güneş enerjisinde olduğu gibi rüzgar için bir ödeme yapmaya gerek olmadığından ülkelerin dışa bağımlılığını ortadan kaldırır.
• Her hangi bir salınıma neden olmaz ve bu yüzden temiz bir enerji kaynağıdır.
• Hava sürkilasyonunu değiştirdiğinden dolayı yapılan araştırmalar sonucunda göçmen kuşların rüzgar türbinlerinden olumsuz etkilendikleri tespit edilmiştir.
• Rüzgar türbinlerinin kanatlarına çarpan rüzgar yüksek gürültülerin oluşmasına ve bu nedenden dolayı ses kirliliğine neden olur.
• Yenilenebilir enerji kaynakları arasında verimi en fazla olan enerji kaynaklarından birisidir. Ancak bunun için yıl içerisinde yüksek oranda rüzgar alınması gerekmektedir.

Hidroelektrik enerjisinin avantaj ve dezavantajları

• Hiçbir şekilde çevrenin kirlenmesine neden olmaz.
• Büyük barajlar inşa etmek yüksek ilk yatırım maliyeti gerektirir.
• Hidroelektrik santrallerin kurulum aşaması aşırı derecede uzun sürer.
• Akarsuya sahip olan her yere kurulma potansiyelleri yüksek olduğundan dolayı dışa bağımlı değildir.
• Çeşitli doğa olayları sonrasında zarar görebilirler ve ciddi derecede can ve mal kayıplarına neden olabilirler.
• Sulamanın yetersiz olduğu alanlara sulama imkanını getirerek tarımsal verimliliğin artmasına yardımcı olur.

Jeotermal enerjinin avantaj ve dezavantajları

• Dünyanın sahip olduğu yer altı sularından elde edildiği için dışa bağımlı değildir ve doğa dostudur.
• Konutların ısıtılmasında ve elektrik üretiminde kullanılabilir.
• Isının iletilmesi verimin düşmesine neden olmaktadır.
• Sondaj ve araştırma giderleri ciddi anlamda çoktur.

Biokütle enerjisinin avantaj ve dezavantajları

• Bitki ve hayvan atıklarından yapıldığı için dünyanın her yerinde yapılmaya uygundur.
• Diğer yenilenebilir enerji kaynaklarına göre çevreye az da olsa zararı vardır.
• Bu enerji kaynaklarının verimi düşüktür ancak temin edilmeleri birçok kaynağa göre daha kolaydır.
• Bu enerjinin en önemli özelliği depolanabilir olmasıdır.
• Su ihtiyacı fazla olduğu için biokütle enerji üretimi su imkanlarının yeterli olduğu alanlarda yapılır.

Dünya atalarımızın bizlere bıraktığı önemli bir mirastır ve bizim görevimiz bu mirasa zarar vermeden gelecek nesle aktarmaktır. Fosil yakıtlar kullanıldığı müddetçe maalesef bu mirası bozulmadan gelecek nesle aktaramayız. Bu yüzden önlem alınmalı ve dünya çapında yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş yapmak için mücadele edilmelidir.