İçerik Listesi
Karasal iklim; yazların sıcak ve kurak, kışların soğuk ve kar yağışlı geçtiği iklim türüdür. Bunlar tipik karasal iklimin özellikleri arasında yer alır.
Türkiyenin büyük bölümünde karasal iklim görülür. Karasal iklimin özellikleri nelerdir bilinirse ülke iklimi ve genel yaşama etkisi daha iyi anlaşılır.
Karasal İklim Nedir?
Karasal iklim, denizel etkinin ulaşamadığı yerlerde kışların soğuk ve karlı, yazların genel olarak sıcak ve kurak geçtiği iklim tipidir.
Karasal iklimin hakim olduğu yerlerde kış mevsimi diğer iklim tiplerine göre daha erken başlar ve uzun sürer. Kar yağışı hakimdir. Kar tabakası ortalama 90 gün yerde kalır.
Yaş mevsimi en az kış kadar kendisini hissettirir. Yaz mevsiminde sıcaklık değerleri aşırı derecede yüksek olur. Karasal iklimin hakim olduğu yerlerde nem azdır. Nem az olduğu için yüksek sıcaklar insanı bunaltmaz. Gece ve gündüz sıcaklık farkı fazla olur.
Türkiye’de Karasal İklimin Görüldüğü Yeler
- İç Anadolu Bölgesi
- Güneydoğu Anadolu Bölgesi
- İç Batı Anadolu Bölgesi
- Doğu Anadolu Bölgesi
- Marmara Bölgesinin alt kısımları
Türkiye’de karasal iklimin görüldüğü yerlerdir. Küresel ısınma etkileri artmaya devam ettiği için ilgili bölgelerin büyük bölümünde sert karasal iklim daha net hissediliyor.
Karasal İklim Yağış Türü
Karasal iklim deniz etkisinin ulaşamadığı bölgelerde ve özellikle kuzey yarım kürede kendisini bariz bir şekilde göstermektedir. Karasal iklimin hissedildiği coğrafyaları incelediğimizde kış mevsiminin aşırı derecede erken başladığını ve kış mevsiminin büyük bölümünde kar yağışının gözlemlendiğini görmekteyiz.
Aynı şekilde yaz mevsimi de diğer iklimlerin gözlemlendiği bölgelere oranla erken başlar ve aşırı sıcaklar gözlemlenir. Yağış yetersiz olduğundan dolayı nem oranının düşük olduğunu söylememiz mümkündür.
Sıcaklık açısından bir dengesizlik olduğu için gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı aşırı derecede fazladır. Yıllık sıcaklık farkının da yüksek olduğunu söylemek mümkündür. Bu temel bilgileri verdikten sonra sizlere genel olarak karasal iklimin özellikleri nelerdir konusunda bilgiler vermeye çalışalım.
Karasal İklim Bitki Örtüsü
Bir bölgeye hakim olan bitki örtüsü gözlemlenerek ilgili bölgede hangi iklim çeşidinin görüldüğü söylenebilir. Karasal iklime has olan bitki örtüsü bozkırdır. İklim çeşitleri arasında yer alan karasal iklim, küresel ısınmayla birlikte etki alanını ger geçen gün arttırıyor.
Yağışların az olduğu yerlerde, ilkbaharın gelmesiyle yağışların artması bir ot topluluğu olan bozkırın ortaya çıkmasını sağlar. Bozkırlar, ilkbaharla yeşerirken yazın gelmesiyle birlikte artan kuraklığın etkisiyle sararır.
#Ülkemizde bozkır bitki örtüsü İç Anadolu Bölgesi’nde Tuz Gölü çevresinde, Konya Havzası’nda, Ankara ve Kayseri çevresinde yaygın şekilde görülmektedir.
#Bu yerler dışında Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Gaziantep ile Mardin arasındaki kesimlerde, İç Batı Anadolu Bölümünde, Ergene Havzasında, Doğu Anadolu Bölgesinde de bozkır bitki örtüsü görülmektedir.
Antropojen Bozkır Nedir?
Karasal iklimin hakim olduğu yerlerdeki ormanların tahrip edilmesi sonucunda ortaya çıkan bozkırlara antropojen bozkır denir. Ülkemizde yer alan bozkırların büyük bölümü antropojen bozkır özelliği taşımaktadır. Antropojen bozkırlara özellikle İç Anadolu Bölgesinde rastlayabilirsiniz.
#Bozkırları Oluşturan Bitki Toplulukları
- Geven
- Çoban Yastığı
- Üzerlik
- Yavşan Otu
- Gelincik
Bozkır bitki örtüsünü oluşturan tipik bitki çeşitleridir. Özellikle İç Anadolu Bölgesinde bu bitki toplulukları aşırı şekilde yaygındır.
Karasal İklim Tarım Ürünleri
Karasal iklimin görüldüğü bölgelerde en fazla yağış ilkbaharda en az yağış ise sonbaharda gözlemlenmektedir. Bu da tarımsal faaliyetlerin ciddi anlamda verimsiz olmasına neden olmaktadır.
Tarımsal faaliyetlerde verimin düşük olmasından dolayı tarımsal faaliyetler sınırlı tutulmuştur. İlgili bölgelerde yani karasal iklimin gözlemlendiği kısımlarda sadece bu iklim tipine uygun olan tarım ürünlerinin yetiştiriciliği yapılır ve karasal iklimin özellikleri nelerdir denildiği zaman üzerinde en fazla durulan konulardan birisidir.
Karasal İklimin Özellikleri Kısaca
#Karasal iklimin en önemli özelliği yazların sıcak ve kurak, kışların soğuk ve kar yağışlı geçmesidir.
İlgili bölgede bitki örtüsü aşırı derecede zayıf olduğundan dolayı temel geçim kaynaklarına baktığımızda hayvancılığın baş sırada yer aldığını görülür.
Yıllık yağış miktarı aşırı derecede azdır. Bu durum su sıkıntısının yaşanmasına ciddi anlamda neden olmaktadır. Bu yüzden karasal iklimin gözlemlendiği bölgelerde yer alan akarsular değerlendirilip genellikle baraj yapılmaktadır.
Karasal iklimin şiddeti doğu bölgelere doğru gidildiği zaman daha da artar. Bunun yükselti ile doğrudan ilgisi bulunmaktadır. Karasal iklimin görüldüğü bölgelerde bitki örtüsü step ve bozkır şeklindedir.
Yıllık ve günlük sıcaklık farklarının da yüksek olduğunu söylemek mümkündür. Karasal iklim gözlemlenen bölgelerde en fazla yağış ilkbahar aylarında en az yağış ise yaz aylarında düşmektedir. İç Anadolu bölgesinde maksimum yağış miktarı 500 milimetredir.
Karasal iklimin sert bir şekilde gözlemlendiği Doğu Anadolu bölgesine baktığımızda kuzey kuzeydoğu kesimlerinde yıllık sıcaklık ortalamasının 4 ile 6 santigrat derece olduğunu görmekteyiz.
Karasal iklimin etkilerinin bariz bir şekilde gözlemlendiği bölgelerimizden birisi olan Güneydoğu Anadolu bölgesinde ortalama yağış miktarı 500 milimetre civarındadır. Bu bölgede kış mevsimi aşırı derecede soğuk ve karlı geçmektedir.
Yaz mevsimine gelindiğinde de kuraklığın hat safhada olduğu gözlemlenenler arasında yer almaktadır. Kış mevsiminde don olayları sıklıkla gözlemlendiği için bu bölgede tarımsal faaliyetlerin aşırı derecede az olduğunu söylemek mümkündür.
Karasal iklimin etkilerinin gözlemlendiği bölgelerde kuraklık söz konusu olduğu için bu bölgelerde kuraklığa dayanıklı olan arpa, buğday ve tahıl gibi tarım ürünlerinin yetiştiriciliği yapılır.
Maki ve bozkır bitki örtüsünün gözlemlendiği kısımlarda eğer tarım ürünü yetiştirmeye uygun ortam yoksa küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yapılır. Ülkemizin ihtiyacı olan koyun ve keçi gibi hayvanların karasal iklimin gözlemlendiği bölgelerde yetiştirildiği bilinmektedir.
İklimi etkileyen çeşitli faktörlerin olduğunun da bilinmesi gerekmektedir. Türkiye’nin iklimini etkileyen faktörler makalesine göz atarak ülkemizdeki iklimi etkileyen faktörler hakkında bilgi alabilirsiniz.
