Erozyon; rüzgar, yağmur, akarsular ve sel suları gibi dış kuvvetlerin etkisiyle toprağın aşınıp bir yerden başka bir yere sürüklenmesi durumudur. Erozyon nasıl oluşur konusu yıllar önce belirlenmiş olsa da ve erozyon nasıl önlenir konusunda ciddi araştırmalar yapılsa da insanlar bilinçsiz olduğundan dolayı erozyon yaşanmaya devam ediyor.
Erozyon toprağın en verimli kısmı olan üst katmanı aşındırdığı için bu doğa olayı toprak verimini aşırı derecede düşürmekte ve meydana geldiği alanlarda tarımın deyim yerindeyse yapılamaz duruma gelmesine neden olmaktadır. Doğa bilimciler aslında toprağın, suyun ve bitkilerin birbiri ile uyum içinde olduklarını ancak bu doğal dengenin insan eliyle bozulmasından dolayı erozyon gibi doğa olaylarının meydana geldiğini belirtiyor. Yani bugün başımızın belası durumuna gelmiş olan bu doğa olayını aslında ortaya çıkaran bizleriz. Erozyon doğal bir şekilde gerçekleştiği zaman insanlara olumsuz bir etkisi yoktur ve buna doğal erozyon denir ancak insanlar tarafından bitki örtüsünün yok edilmesi nedeniyle bir erozyon söz konusuysa bunun etkileri yaşamı etkileyecek kadar fazladır.
##BU YAZIDA OKUYACAKLARINIZ##
>> Erozyon nedir?
>> Erozyon nasıl oluşur nedenleri
>> Erozyon nasıl önlenir?
Erozyon nedir?
Toprağın sel suları, rüzgarlar, akarsular ve buzullar gibi dış kuvvetlerin etkisiyle aşınıp bir yerden başka bir yere sürüklenmesi olayına “erozyon” denilmektedir. Erozyon dünyanın varoluşundan beri meydana gelen bir doğa olayı olmasına rağmen etkileri ancak günümüzde ciddi bir şekilde hissedilmeye başladı. Bu durumun temel nedeni insanların erozyon hızını artırmasıdır.
Yapılan araştırmalar sonrasında toprak üzerinde yer alan bitki örtüsünün erozyonu ciddi anlamda yavaşlattığı belirlendi. İnsanlar tarafından bitki örtüsü tahrip edilmeye devam ettiği için yaşanan bu olaya paralel olarak erozyon hızı da artıyor. Bu durumdan yola çıkacak olursak özellikle bitki örtüsü bakımından zayıf olan bölgelerimizde ciddi erozyon oluşumlarının olduğu meydana geliyor diyebiliriz. Erozyonu önlemek adına her ne kadar bitki örtüsü zenginleştirme çalışmaları yapılsa da yapılan çalışmaların yetersiz olduğu bilinmektedir. İlgili durumun önüne geçilmeyecek olunursa özellikle tarım alanlarında verim anlamında kayıpların olması beklenmektedir. Erozyon nedeniyle toprak verimi azaldığından bir süre sonra tarım ürünü çeşitliliğinde de ciddi azalmalar gözlemlenecektir.
Erozyon nasıl oluşur nedenleri
Erozyon hızını arttıran faktörler aynı zaman erozyonun meydana gelmesine neden olan faktörlerdir. Erozyon dış kuvvetlerin etkisiyle toprağın aşınıp başka bir coğrafi alana taşınması şeklinde gerçekleşir. Özellikle eğimin fazla olduğu arazilerde yağan yağmurlar toprağın üst kısmında yer alan katmanın eğim yönünde süpürülmesine neden olur. Ülkemizde en çok erozyon oluşumu eğitimli arazilerde yağmur sularının etkisiyle olmaktadır.
Torağın üzerinde yer alan bitkiler toprağı sıkı bir şekilde tutarak taşınmasını engellemektedir. İnsanlar duyarsız bir şekilde bitki örtüsünü tahrip edince araziler çorak hale gelmekte ve bu da erozyonun oluşmasına neden olmaktadır. Ülkemizde çorak hale gelen arazilerde en çok rüzgar etkisiyle erozyon meydana gelir. Özellikle Konya ovasında bitki örtüsünün az olduğu yerlerde rüzgar etkisiyle ciddi derecede toprak kaybı yaşandı. Ovanın verimsizliğini önlemek için bu kurak alanlar yeşillendirilerek Konya ovasındaki yok oluşun büyük ölçüde önüne geçildi. Bazen her önlem alınmış olmasına rağmen bile erozyon oluşumu meydana gelebilir. Özellikle toprak yapısı bu durumda etkin rol oynar. Toprağın üst tabakası yumuşaksa ve aşınma direnci aşırı derecede düşükse bu durum toprağın üst katmanının kolay bir şekilde sıyrılmasına yani erozyonun oluşmasına neden olacaktır.
Erozyon nasıl önlenir?
Erozyon her ne kadar kötü sonuçların ortaya çıkmasına neden olan bir doğa olayı olsa da alınacak basit önlemler sayesinde erozyonun kötü etkileri büyük ölçüde ortadan kaldırılabilir. Erozyon nasıl önlenir konusunda her yıl insanları bilinçlendirmek için çeşitli konferanslar ve eğitimler düzenleniyor. Yapılan bu çalışmalar sayesinde erozyonun etkileri minimum düzeye indirilecektir.
- Erozyon, bitki örtüsü bakımından zayıf alanlarda meydana geldiğinden dolayı bitki örtüsü zayıf olan alanlar yeşillendirmelidir. Koşullar ağaç dikimine uygunsa özellikle bitki örtüsü için ağaçlar tercih edilmelidir.
- Her ne koşulda olursa olsun ormanlar tahrip edilmemelidir. Özellikle köylülerin tarla açmak için ormanları katlettiği biliniyor. Orman açan kişilere ağır cezalar uygulanacak olursa erozyonun meydana gelmesi engellenebilir.
- Tarım uygulamaları arasında yer alan nadas yöntemi erozyonun oluşmasına neden olmaktadır. Bu nedenden dolayı nadas uygulaması mümkün mertebe azaltılmalı ve bunun yerine nöbetleşe ekim usulüne geçirmelidir.
- Özellikle Doğu Anadolu bölgelerimizde meralar hayvan otlatmak için bilinçsiz bir şekilde kullanılıyor. Meraların yok edilmesi nedeniyle de erozyon meydana geliyor. Bunun için mera hayvancılığı yerine ahır hayvancılığına geçiş yapılmalıdır.
- Barajlar ve göller yöresinde bitki örtüsü olmaması durumunda erozyon olması nedeniyle barajlar ve göller toprakla dolmakta ve bir süre sonra kurmaktadır. İlgili alanlarda erozyon düzeyi yüksek olduğundan dolayı baraj ve göllerin çevresi ağaçlandırılmalıdır.
- Tarım alanında erozyonla mücadele etmek için tarım alanlarının boyuna sürülmemesi gerekmektedir. Erozyonun oluşmaması için dik bir şekilde sürme işlemi gerçekleştirilmelidir.
- Erozyonun oluşmasına neden olan en büyük etki meydana gelen kuvvetli rüzgarlardır. Kuvvetli rüzgarların etkisini azaltmak için rüzgar engelleyici setler yapılmalıdır.
- Tarım alanında faal olan kişilerin ürünleri topladıktan sonra meydana gelen anız örtüsünü yakması gerekmektedir.
- Erozyonla mücadele etmenin en iyi yolu insanların bilinçlendirilmesidir. İnsanlar erozyon konusunda ne kadar bilinçli olursa erozyon ile mücadele etmemiz o denli kolaylaşır.
