Bilime olan gereksinim zaman içerisinde bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerini meydana getirdi. Bu yöntem ve teknikler de bilimsel araştırma basamaklarının oluşmasını sağladı. Bilimsel araştırmaların yapılabilmesi için insanların zaman kaybı yaşamamak adına bilimsel araştırma basamaklarını takip ederek çalışmalarını gerçekleştirmesi gerekmektedir.
Bilimsel yönü ağırlıkta olan bir proje üstünde çalışmaya gözlem yaparak başlanır. İnsan varoluşu gereği sürekli olarak kendisine sorular sormakta ve bu da bilimsel araştırmaların yapılmasını sağlamaktadır. Örneğin birçoğunuz kendisine gökyüzü neden mavidir sorusunu sormuştur. Zamanında birçok bilim insanı da kendisine gökyüzü neden mavidir sorusunu sorduğundan dolayı bu yönde bilimsel araştırmalar yapılmıştır.
Bu durum diğer bilimsel araştırmalar için de geçerlidir. Eğer sizler de merak ettiğiniz konular üzerinde bilimsel çalışmalar yapmak istiyorsanız öncelikli olarak bilimsel araştırma basamakları nelerdir konusunda bilgi almanız gerekmektedir.
Bilimsel araştırmalar çeşitli basamaklardan oluşmaktadır. Bilimsel projenin konusunun seçilmesi, bilgilerin toplanması, bilimsel yöntemin tespit edilmesi, kontrollü deneylerin yapılması ve elde edilen sonuçların kaydedilmesi, grafiklerin ve tabloların oluşturulması, maketlerin hazırlanması, raporların yazılması ve sunumun hazırlanması bilimsel araştırma basamakları arasında yer almaktadır. Gelin bu basamaklarda neler yapmanız gerektiğini ayrıntılı bir şekilde öğrenelim.
Bilimsel Araştırma Basamakları
Bilimsel araştırma, belirli aşamalardan oluşur. Dünya genelinde her bilim insanı bir konuyu incelerken bilimsel araştırma basamaklarından yararlanır. Sizler de araştırmalarınızda bu aşamlara riayet ederek çalışmalarınızın daha hızlı sonuç vermesini sağlayabilirsiniz.
1. Proje konusunun belirlenmesi: herhangi bir bilimsel çalışmayı yapmaya başlamadan önce özellikle projenin konusunun iyi bir şekilde tespit edilmesi gerekmektedir. Aklınızda çeşitli sorular olabilir. Bu soruların tamamına yanıt bulmak çoğu zaman mümkün değildir.
Bu yüzden sizlere en kesin sonucu verecek ve en çok aklınıza takılan problem üzerine odaklanın ve bu problemi proje konusu olarak seçin. Bu sayede projenizden iyi sonuçlar almanız durumunda hem aklınızdaki sorular yanıt bulacaktır hem de diğer sorulara geçişiniz kolaylaşacaktır.
2. Bilgilerin toplanması: bilimsel çalışmanızın konusunu belirledikten sonra probleminin çözümüne odaklanabilmek adına internetten, kitaplardan veya dergilerden konuyla alakalı bilgiler toplamaya çalışın. Toplamaya çalıştığınız bilgiler saymış olduğumuz kaynaklardan temin edilmek zorunda değildir.
Ayrıca çeşitli fotoğraflardan da bilgi toplamak adına yararlanabilirsiniz. Projenizin konusu ile alakalı ne kadar fazla bilgi toplarsınız problemin çözümüne o kadar kolay yaklaşırsınız. O yüzden bilgi toplama basamağı aşırı derecede önemlidir.
3. Bilimsel yöntemin belirlenmesi: bu aşamada problemin çözümüne yaklaşmak için problem ile ilgili çeşitli tahminlerde bulunmanız gerekmektedir. Varsayımlar yaparak ya da çeşitli deneyler yaparak hangi bilimsel yöntemin daha uygun olduğunu tayin edebilirsiniz. İşe öncelikli olarak ne aramaya çalıştığınızı belirleyerek başlayın. Sonrasında kendinize çeşitli sorular sorarak projenizi şekillendirmeye çalışın. Bu işlemler sonrasında bilimsel yöntemin ne olduğu kendiliğinden ortaya çıkacaktır.
4. Deneyler yapmak ve sonuçları kaydetmek: tasarlamış olduğunuz deneyleri kontrollü bir şekilde gerçekleştirilerek elde etmiş olduğunuz sonuçları kaydedin. Deneyleri yaparken elde ettiğiniz sonuçları mutlaka kaydedin ve en ufacık ayrıntıya dahi yer vermeye çalışın çünkü bazı durumlarda gerçekler ince ayrıntılarda gizli olabilmektedir.
Eğer yaptığınız deneylerde bir hata meydana geldiyse öncelikli olarak hatanın neyden kaynaklandığını tespit edin sonrasında ilgili hataları ortadan kaldırmak için yeni deneyler yapın. Deneyler yaparken kesinlikle pes etmeyin çünkü birçok bilim insanı önemli projelerin altına imzasını atarken bu projeleri oluşturmak adına çok sayıda deney yapmıştır.
Bilimsel projelerin hazırlanmasında en önemli şey şüphesiz sabırdır. Bunlara dikkat edecek olursanız bilimsel yöntem doğru bir şekilde gerçekleştirilir ve bu sayede sonuca daha iyi bir şekilde yaklaşabilirsiniz.
5. Grafikler ve tablolar hazırlamak: görsel veriler her zaman problemin çözümünde sizlere daha fazla yardımcı olacaktır. Bu nedenden dolayı deneyler sonucunda elde etmiş olduğunuz bilgileri özellikle tablolar ve grafikler üzerinde göstermeye çalışın. Tablo ve grafikler üzerinden analiz yapmak daha kolaydır.
6. Maketlerin hazırlanması: elde edilen sonuçlara göre maketlerin hazırlanması da problemin çözümünü saptama konusunda ciddi derecede etkilidir. Küçücük ayrıntılara dahi yer vererek çeşitli maketler hazırlamaya çalışın. Bu sayede projemizi daha iyi bir şekilde analiz edebilir ve sonuca daha kolay bir şekilde ulaşabilirsiniz. Ayrıca maket üzerinde seçmiş olduğunuz bilimsel yönteme yer vermeniz yorumlamaların daha iyi bir şekilde yapılmasını sağlayacaktır.
7. Rapor hazırlama: yaptığınız tüm deneyler ve gözlemler sonucunda elde etmiş olduğunuz bilgileri bir rapor hazırlayarak insanların anlayacağı bir şekilde kaleme almanız gerekmektedir. Bilimsel projeler hakkında raporlar hazırlanması konusunda çeşitli kurallar bulunmaktadır. Raporunuzun akıcı bir şekilde bilgi verebilmesi adına özellikle bu kurallara dikkat ederek raporlar hazırlamaya özen gösterin.
8. Sunum: yapılan bilimsel araştırmaların insanlara bilgi vermek adına hazırlandıkları bilinmektedir. Yapılan bilimsel araştırmalar insanlarla paylaşılmadığı zaman hiçbir önemi yoktur. Bu yüzden hazırladığınız raporları insanlara sunmak adına sunumlar yapmanız gerekmektedir. Sunum yaparken insanları sıkmayacak görsel ögelere yer vermeye özen gösterin. Bu sayede yapacağınız sunum daha akıcı olacaktır.
